epitafium

epitafium, epitaf

etymologia: (grecki)

ἐπιτάφιος, epi-taphios (logos) – pogrzebowa (mowa)

1. ozdobna tablica nagrobna ku czci zmarłego zawierająca poświęcony mu napis, czasem też portret lub scenę figuralną, symbole i postacie alegoryczne często zawieszana lub wmurowywana w ściany i filary kościołów lub klasztorów

2. (literatura) utwór poetycki (mowa pogrzebowa lub wiersz) napisany ku czci zmarłego; wiersz satyryczny o osobie żyjącej, w formie napisu nagrobkowego

z wiersza Szymborskiej „Nagrobek”: Tu leży staroświecka jak przecinek autorka paru wierszy. Wieczny odpoczynek raczyła dać jej ziemia, pomimo że trup nie należał do żadnej z literackich grup.

Stanisław Lem:

Zrobiłem, co mogłem. Kto potrafi, niech zrobi lepiej.

Epitafium Simonidesa w Termopilach:

Przechodniu, powiedz Sparcie, że widziałeś tu nas poległych w imię posłuszeństwa świętym prawom ojczyzny.

Na cmentarzu w Lublinie:

Tu Jan Kowalski spoczywa w grobie,

Co przeczytawszy, odejdźcie sobie,

Bo to, czym jestem, pokrywa trawa,

A to, kim byłem, nie wasza sprawa

Warszawa, Cmentarz Powązkowski, 1851:

Jako kwiatek młodociany

Mrozem ścięty schnie i kona,

Tak Ciebie, Synu kochany,

Śmierć od matki wzięła łona

Tarnów, Cmentarz Stary, 1865

Wstanę, Panie,

Gdy mnie będziesz budził,

Lecz pozwól spocząć,

Bom się bardzo strudził

Wiersz Zygmunta Krasińskiego na grobie Delfiny Potockiej (zm. 1877):

Jeszcze kielich mojej doli

Wiele kropel ma;

Muszę cierpieć, pić powoli,

Wypić aż do dna

Kraków, Cmentarz Rakowicki, 1968:

Za to najwięcej kocham Cię, o Boże,

Że zanim słońce Twe zgaśnie ogromne,

Cicho się senna w zimny grób położę

I o tym wszystkim, co było - zapomnę