1. świątynia chrześcijańska wzniesiona dla stałych potrzeb publicznego kultu: odprawiania nabożeństw, sprawowania sakramentów, odmawiania modlitw itp.

 Do świątyń obrządku wschodniego stosuje się najczęściej nazwę cerkwi lub molenny (w prawosławiu staroobrzędowym).

 W liturgii chrześcijańskiej od kościołów odróżnia się kaplice.

  

Według hierarchii kościelnej rozróżnia się:

 katedrę – kościół biskupi,

 kościół parafialny - główny kościół gminy kościelnej, czyli parafii,

 kościół filialny - mniejszy kościół gminy, zależny od parafialnego,

 bazylikę - kościół o specjalnych przywilejach papieskich (rozróżnia się m.in. basilcae maiores, z tzw. ołtarzem papieskim - altare Papale i basilcae minores),

 kolegiatę - kościół, przy którym istnieje kapituła kanoników

 kościół farny, farę - dawniej główna świątynia miejska pod opieką bractw cechowych.

   

Ze względu na funkcje rozróżnia się kościoły klasztorne, zamkowe, szpitalne, cmentarne itp.

 Kościół chrześcijański składa się z części przeznaczonej dla wiernych, jedno - lub kilku przestrzennej nawy lub naw oraz części przeznaczonej do odprawiania nabożeństw, zarezerwowanej zasadniczo dla duchownych - prezbiterium;

 miejsce zbiegu nawy i prezbiterium nosi nazwę tęczy;

 nawa poprzeczna między nawami i prezbiterium - transeptu;

 przecięcie się nawy głównej z transeptem - skrzyżowania;

 przestrzeń przywejściowa zwana jest kruchtą;

 przy prezbiterium grupują się:

 pomieszczenie dla kapłanów przygotowujących się do obrządku (zakrystia) oraz miejsca do przechowywania przedmiotów kultowych - skład lub skarbiec.

 Do naw, czasem do prezbiterium, przylegają niekiedy kaplice.

 Na dachu nawy znajduje się zwykle wieżyczka na sygnaturkę.

 Wewnątrz kościoła przednią część nawy zajmuje zazwyczaj chór muzyczny.

 Większe kościoły miewają podziemia o przeznaczeniu najczęściej grobowym.

  

Do wyposażenia wnętrza kościoła należą:

 ołtarze (główny w prezbiterium),

w prezbiterium stalle, czasem tron biskupi,

 w nawach ambona, ławki, konfesjonały, stacje Męki Pańskiej,

 w zakrystii lawaterz, szafy i komody,

 w kruchcie lub w jej pobliżu kropielnica,

 w nawie lub w jednej z kaplic chrzcielnica.

  

Plac otaczający kościół, wyodrębniany zwykle murem z bramą i furtami, służący dawniej do celów grzebalnych, nosił nazwę cmentarza kościelnego.

  

Od V wieku we wschodnim budownictwie kościelnym, a od końca I tysiąclecia także w zachodnim kościoły zwykle orientowano, tzn. zwracano prezbiterium ku wschodowi.

 

Przed oddaniem kościoła do celów kultowych odbywa się, tzw. konsekracja kościoła, czyli uroczyste poświęcenie ściśle określone przepisami liturgicznymi. Kościół otrzymuje wezwanie czyli imię patrona świątyni – świętego, Matki Boskiej, lub związane z Jezusem Chrystusem, Duchem Świętym, czy Trójcą Świętą.

 

  1. (architektura) wyróżnia się:

 Kościół halowy – o nawach równej wysokości

 Kościół półhalowy (pseudobazylikowy) – o nawie głównej wyższej od bocznych, ale nie na tyle, by miała własne oświetlenie jak w bazylice

 Kościół salowy – o prostokątnym jednoprzestrzennym wnętrzu, nie dzielonym na prezbiterium i nawę

 

  1. religijna organizacja wyznawców i ich duchowieństwa (w teologii chrześcijańskiej wspólnoty chrześcijańskie), posiadająca własną strukturę, ściśle określone zasady organizacyjne i prawne, a także własny system religijny (doktrynę) oraz określone normy postępowania kultowego i etycznego