etymologia: (niemiecki) Risalit, z włoskiego risalto

 

(architektura)

Część budynku wysunięta z lica elewacji, tworząca z nim organiczną całość, ciągnąca się od najniższej kondygnacji budowli po dach.

Rozróżnia się ryzality: środkowy - akcentujący główną oś elewacji, boczne - umieszczone symetrycznie po obu skrajach elewacji, narożne występujące jednocześnie z lica na styku dwóch sąsiednich elewacji.

W rzucie poziomym ryzalit może mieć kształt prostokąta, trapezu lub półkola.

W budynkach reprezentacyjnych w środkowym ryzalicie fasady znajduje się główne wejście do budowli, natomiast w tylnej elewacji wyjście na taras lub ogród.

Był stosowany w nowożytnej architekturze pałacowej, później również w budowie domów wielorodzinnych.

Zadaniem ryzalitów było powiększenie powierzchni pomieszczeń oraz ożywienie i urozmaicenie bryły budynku.

Ryzalit pozorny (pseudoryzalit), otrzymywano przez zwiększenie grubości muru, nie zmienia układu wewnętrznego budynku.